Zarządzanie zajezdnią – jak to robi system DMS?
20.02.2018 - Transport publiczny
Współczesna komunikacja miejska to nie tylko niskopodłogowe pojazdy i wyciszone torowiska, to także konieczność zapewnienia infrastruktury obsługowej na najwyższym poziomie. Duże zajezdnie, to duże wyzwania – i właśnie wtedy ujawnia się największy potencjał informatycznych systemów zarządzania.
System, który zarządza całą zajezdnią
Depot Management System, w skrócie DMS to system zarządzania zajezdnią, który całościowo zarządza procesami zachodzącymi w zajezdni, nadzorując ruch pojazdów, codzienną obsługę po powrocie z trasy czy realizowane naprawy. System DMS automatyzuje wiele procesów, związanych z przyporządkowaniem pojazdów do zadań czy wyznaczaniem miejsc postojowych. Przy wykorzystaniu urządzeń automatyki, system wytycza także trasę przejazdu przez teren zajezdni, a także kieruje ruchem pojazdów czy steruje bramami do hal. System pozwala na znaczne przyspieszenie obiegu informacji (zarówno na linii motorniczy – dyspozytor, jak i dyspozytor – warsztat), skrócenie czasu obsługi pojazdów, czasu manewrów pojazdami po zajezdni. Z perspektywy pasażera, przyczynia się także do zapewnienia punktualności i niezawodności komunikacji miejskiej.
Jak działa system DMS?
Pierwszą w Polsce zajezdnią z systemem DMS dostarczonym przez firmę PSI jest Zajezdnia Tramwajowa MPK Poznań na Franowie. Już na etapie wjazdu do zajezdni, tramwaj jest identyfikowany przez system DMS, zwykle przy wykorzystaniu technologii radiowej. Po rozpoznaniu tramwaju na wyświetlaczu diodowym pojawia się numer boczny tramwaju (przy składach: numer pierwszego wagonu). Wyświetla się na nim także informacja dla motorniczego, gdzie pojazd został skierowany przez system. Rozpoznanie tramwaju to sygnał dla systemu, że należy podjąć dalsze działania. Tramwaj otrzymuje zgodę na wjazd na teren zajezdni („pionową kreskę”) i kierowany jest przez system DMS przy współpracy z systemem sterowania zwrotnicami do hali postojowej lub tzw. hali głównej zajezdni, gdzie na wyznaczonych torach realizowane są konkretne zadania obsługowe. Będą one zależne od tego, czy jest to planowany powrót z trasy (zgodnie z realizowanym rozkładem jazdy), zjazd nieplanowany (po kolizji lub awarii) czy też powrót sprawnego tramwaju, ale niezgodnie z rozkładem jazdy (np. nieplanowane, wcześniejsze zakończenie pracy). Jednocześnie jego pozycję śledzić można na ekranie komputera.
Zarządzanie czynnościami obsługowymi
Czy jest niezbędne mycie przejazdowe, mycie dachu, uzupełnianie piasku – system DMS podpowiada jakim czynnościom danego dnia poddawany będzie tramwaj. Następnie system kieruje tramwaje do odpowiednich stanowisk obsługowych, naprawczych lub na miejsca postojowe. Na podstawie informacji posiadanych o stanie całej zajezdni (m.in. zajętości poszczególnych torów i miejsc postojowych), informacji o stanie technicznym pojazdu (posiadanych usterkach, zgłoszonych automatycznie lub poprzez interkom przez motorniczego), informacji o planowanych czynnościach obsługowych lub technicznych dla danego tramwaju, system wybiera automatycznie najlepsze miejsce docelowe dla tramwaju.
Automatyzacja procesów
Informacja o usterkach może być dostarczana automatycznie, na przykład bezpośrednio z urządzenia do badania płaskich miejsc na kołach tramwaju (urządzenia takie umieszcza się zwykle na torach, którymi tramwaje wjeżdżają do zajezdni) lub z urządzeniem do laserowego pomiaru kół biegowych. Jeżeli do systemu DMS trafi informacja o usterce pojazdu – zgłoszona automatycznie z urządzeń diagnostycznych, automatycznie drogą radiową bezpośrednio z kabiny tramwaju lub ręcznie przez interkom dyspozytorowi, możliwe jest stworzenie zlecenia warsztatowego i skierowanie tramwaju na odpowiednie miejsce obsługi technicznej. Niektóre ze zleceń warsztatowych są planowane automatycznie dla konkretnych typów tramwajów w ramach profilaktycznych przeglądów taboru. Automatyzacja obsług cyklicznych to ważna funkcja systemu – pozwala na maksymalizację efektywności realizacji przeglądów, zgodnie z zasadą że „łatwiej zapobiegać, niż leczyć”.
Na straży punktualności
System kieruje tramwaje na konkretne miejsca w hali, mając na uwadze punktualność wyjazdów na trasy kolejnego dnia. Tramwaje ustawiane są zgodnie z zadanymi kryteriami i wymaganiami – związanymi m.in. z koniecznością ekspediowania konkretnych serii wagonów na dane linie, czy tramwajów o odpowiednich parametrach technicznych (np. niskopodłogowych) do obsługi konkretnych zadań przewozowych. Pojazdy przypisywane są do zadań, tras i godzin wyjazdów , by mogły opuścić zajezdnię punktualnie, zgodnie z założonym rozkładem jazdy. Pracowników zajezdni wspierają dedykowane funkcjonalności, wspomagające zarządzanie informacją w warsztacie czy aplikacja dla motorniczych. To tam motorniczy uzyskać może informację na przykład o przydzielonym do swojej zmiany pojeździe czy jego lokalizacji.
Zarządzanie zaczyna się od informacji
W ostatnich latach wiele przedsiębiorstw komunikacyjnych zainwestowało w nowoczesny tabor. Pojazdy te wymagają odpowiedniego zaplecza oraz systemu informatycznego, tak żeby maksymalizować czas dostępności pojazdów i minimalizować koszty ich obsługi. Odpowiedni dostęp do informacji to klucz w zapewnianiu elastycznych i efektywnych ekonomicznie systemów transportowych. System zarządzania zajezdnią DMS automatyzując wiele obszarów działania zajezdni pozwala na poprawę efektywności i bezpieczeństwa pracy. Takie systemy sprawdzają się wszędzie tam, gdzie istnieje konieczność sprawnego zarządzania flotą pojazdów – zarówno w zajezdniach tramwajowych jak i autobusowych.